lenzensystemen

Lenzensystemen zijn samengestelde optische systemen die bestaan uit twee of meer lenzen die samen een gewenste beeldvorming, brandpuntsafstand en lichtinval realiseren. Hun doel is het verbeteren van beeldkwaliteit door het corrigeren van optische aberraties zoals chromatische aberratie en sferische aberratie en het sturen van het gezichtsveld en de helderheid. Ze komen voor in toepassingen als fotografie, microscopen, telescopen en cinematografie.

Lenzen worden ontworpen als één of meerdere groepen die samen een bepaald optisch gedrag produceren. Veelvoorkomende typen zijn achromatische dubbellenzen en apochromatische systemen (APO). Een achromaat combineert twee glazen met verschillende dispersie om chromatische fout te verminderen; APO-systemen gebruiken drie of meer elementen met verschillende dispersies voor betere correctie over meerdere golflengten. Lenzen kunnen cementgeplaatst zijn (cemented doublets) of los in een behuizing worden gemonteerd (air-spaced groepen). Coatings op de glasoppervlakken verminderen reflecties en verbeteren contrast.

Belangrijke ontwerpkenmerken zijn brandpuntsafstand (f), schuinval (het beeldveld), en het diafragma (f-getal). Het ontwerp streeft naar minimale aberraties zoals chromatische afwijking, sferische aberratie, coma en vervorming, terwijl een voldoende scherpte over het beeldveld behouden blijft.

Materialen bestaan uit glas met verschillende dispersieverhoudingen; de keuze van glassoorten en indexen bepaalt hoe afwijkingen worden verminderd. Fabricage omvat precisie slijpen, polijpen, en vaak het opnemen van asferische elementen of speciale glassoorten, evenals coatings en nauwkeurige assemblage.

Toepassingen zijn breed: van fotografie, telescoop- en microscoopontwerpen tot cinematografie; moderne ontwikkelingen richten zich op asferische elementen, speciale glassoorten en geavanceerde coatings, ondersteund door computerontwerp en -fabricage.