leeswaarde

Leeswaarde is een term uit de metrologie die verwijst naar de waarde die op een meetinstrument wordt afgelezen op een bepaald moment. Het is de geregistreerde waarde die een waarnemer uit de schaal of het display afleidt, en kan afwijken van de werkelijke waarde vanwege de grenzen van het instrument, de resolutie en leesfouten zoals parallax.

De term wordt veel gebruikt in laboratorium-, productie- en bouwtoepassingen, waar snel en duidelijk een gemeten waarde moet worden weergegeven. Een leeswaarde kan bijvoorbeeld de temperatuur, druk of massa zijn die door een thermometer, manometer of weegschaal wordt gemeten.

Factoren die de leeswaarde beïnvloeden zijn onder meer calibratie en nauwkeurigheid van het instrument, de resolutie van de schaal, leesfouten (zoals parallax bij analoge meters), de staat van het instrument en omgevingsomstandigheden zoals temperatuur of trillingen. Regelmatig kalibreren en het correct aflezen van de schaal helpen de betrouwbaarheid van de leeswaarde te vergroten.

Bij rapportage wordt vaak de leeswaarde samen met een meetonzekerheid of tolerantie vermeld, zodat duidelijk is welke waarde is afgelezen en hoe nauw die schatting is ten opzichte van de feitelijke waarde. De leeswaarde is daarmee een praktische representatie van een gemeten kwaliteit, niet per definitie identiek aan de ware hoeveelheid.

Zie ook: metrologie, nauwkeurigheid, calibratie, resolutie, meetonzekerheid.

---