leeftijdsverdelingen

Leeftijdsverdeling verwijst naar de verdeling van een bevolking over de verschillende leeftijden. Het wordt vaak weergegeven in leeftijdsklassen en gevisualiseerd met een bevolkingspiramide, waarbij de lengte van elk segment het aantal mensen in die leeftijdsgroep aangeeft.

Belangrijke kenmerken zijn de leeftijdsstructuur (verhouding tussen jongeren, werkenden en ouderen), de mediaan of gemiddelde leeftijd, en de afhankelijkheidsratio's (kind- en ouderenafhankelijkheid).

De vorm van de leeftijdsverdeling wordt bepaald door vruchtbaarheid, sterfte en migratie. Een dalende vruchtbaarheid leidt vaak tot vergrijzing en een toenemend aandeel 65-plussers; een geboortenpiek kan juist een jeugdige bevolking veroorzaken. Deze ontwikkelingen hangen samen met de demografische transitie, een overgang van hoge naar lage geboorte- en sterftecijfers die de leeftijdsopbouw van een samenleving beïnvloedt.

Toepassingen van leeftijdsverdelingen omvatten beleidsplanning voor onderwijs, gezondheidszorg, woningbouw, pensioenen en de arbeidsmarkt. Bevolkingspiramides geven een snelle indruk van toekomstige vraag naar onderwijzers, artsen, verzorging en arbeid, en helpen bij infrastructuur en economische planning.

Data en methoden: leeftijdsverdelingen komen uit volkstellingen, administratieve registers en bevragingen. Ze worden opgesteld in leeftijdsklassen zoals 0–4, 5–9, 10–14, …, 65+. Prognoses maken gebruik van historische trends in vruchtbaarheid, sterfte en migratie en kunnen zowel lokale als nationale schattingen en scenario’s leveren.