langetermijnparen

Langetermijnparen is een concept uit de ecologie, evolutiebiologie en sociale wetenschappen dat verwijst naar duurzame koppels die gedurende meerdere voortplantingsseizoenen of het hele leven samenleven en samenwerken in de zorg voor nakomelingen en in het verdelen van hulpbronnen en territorium. Het begrip wordt toegepast op verschillende diersoorten en op mensen. Langetermijnparen kenmerken zich door een langdurige partnerkeuze, biparentale zorg en een zekere mate van cooperatief gedrag; paring- en territoriale activiteiten blijven doorgaans stabiel, hoewel sommige paren na verloop van tijd kunnen scheiden of wisselen van partners.

De stabiliteit van langetermijnparen hangt af van ecologische factoren zoals voedselbeschikbaarheid en predatie, en van sociale factoren zoals ouderlijke investeringen, reputatie en seksuele selectie. Hormonale en neurobiologische mechanismen spelen een rol bij het ontstaan en onderhouden van bindingen.

Gevolgen zijn vaak hogere nakomelingswinsten en betere zorg voor nakomelingen, maar de realiteit is gevarieerd: veel populaties kennen ook vormen van monogamie met variatie, polygamie of serial monogamie, afhankelijk van omstandigheden.

Bij mensen gaat het begrip vaak samen met langdurige huwelijken of partnerschappen, cohabitatie en gedeelde gezinsinvesteringen; onderzoek richt zich op relatiekwaliteit, stabiliteit en gezinsuitkomsten.

Zie ook: biparentale zorg, sociale monogamie, opeenvolgende monogamie, relatieonderzoek.