kostenbewegingen

Kostenbewegingen is een begrip uit de micro-economie dat verwijst naar de veranderingen in de kosten van het produceren van goederen of diensten. Deze veranderingen kunnen ontstaan door verschuivingen in de hoeveelheid die wordt geproduceerd, door veranderingen in de prijzen van inputs zoals arbeid en materialen, door technologische verbeteringen en door overige factoren die de productiekosten beïnvloeden. Kostenbewegingen helpen bij het begrijpen van beslissingen van bedrijven over productieomvang en prijszetting.

Er is een onderscheid tussen bewegingen langs kostenkrommen en verschuivingen van kostenkrommen. Een beweging langs de kostenkrommen ontstaat wanneer de productiehoeveelheid wijzigt, waardoor de totale, gemiddelde en marginale kosten veranderen als gevolg van schaal- en combinatiereducties. Een verschuiving van de kostenkrommen daarentegen treedt op wanneer de kostenstructuur zelf verandert, bijvoorbeeld door een wijziging van inputprijzen of technologische vooruitgang.

Belangrijke kostenbegrippen zijn onder andere totale kosten (TC), vaste kosten (FK), variabele kosten (VK), en de gemiddelde kosten (gemiddelde totale kosten ATC en gemiddelde variabele kosten AVC) en marginale kosten (MC). In de korte termijn bestaan vaste kosten die niet veranderen met de productie, terwijl variabele kosten wel mee bewegen. In de lange termijn kunnen alle kosten variëren, wat leidt tot verschuivingen in kostencurves bij schaalvergroting of schaalverkleining (economies en diseconomies of scale).

Oorzaken van kostenbewegingen zijn onder meer veranderingen in inputprijzen, technologische ontwikkelingen, productiviteitsstijgingen, veranderingen in capaciteit en regelgeving of belastingen. Deze factoren beïnvloeden hoe kostenkrommen verschuiven, terwijl de beweging langs de krommen voornamelijk het effect van veranderende productieomvang weergeeft. Kostenbewegingen spelen een sleutelrol in prijszetting, productieplanning en winstmaximalisatie, waar men streeft naar MC = MR.