knelpuntenanalyse

Knelpuntenanalyse is een systematische benadering om knelpunten en beperkende factoren in een proces, systeem of project te identificeren en te evalueren. Een knelpunt beperkt doorgaans de doorstroom, levertijden of efficiëntie en bepaalt daarmee vaak de totale performance van het systeem. De methode wordt toegepast in productie, logistiek, dienstverlening en projectmanagement en sluit aan bij Lean, Six Sigma en de Theory of Constraints (TOC).

De analyse begint met het in kaart brengen van het proces: stappen, inputs en outputs, en de benodigde middelen. Vervolgens worden data verzameld over doorlooptijden, benutting en wachttijden. Aan de hand daarvan worden knelpunten opgespoord, meestal op de stap met de grootste beperking ten opzichte van de gevraagde capaciteit.

Veelgebruikte werkwijzen zijn processtroomschema’s, waardestroomanalyse en capaciteitsevaluatie. De belangrijkste stappen zijn: doelstelling formuleren, proces in kaart brengen, data verzamelen, knelpunten identificeren en oorzaken analyseren, verbeteropties evalueren en implementeren met monitoring.

Toepassingsgebieden zijn onder meer productie en supply chain, logistiek, dienstverlening en zorg. Voordelen zijn betere doorlooptijden, efficiënter middelengebruik en gerichte investeringen. Een beperking is dat bottlenecks kunnen verschuiven na verbeteringen, waardoor continue monitoring en herbeoordeling nodig blijven.