kathedralen

Kathedralen zijn de hoofdkerken van een bisdom in het christendom. Ze huisvesten de zetel van de bisschop, de kathedra, waardoor zij het liturgische en bestuurlijke hart van het bisdom vormen. Een kathedraal is dus expliciet de kerk waarin de bisschop zetelt; niet iedere grote kerk is daardoor automatisch een kathedraal.

Historisch gezien ontwikkelden kathedralen zich uit vroege basilieken en groeiden ze in de middeleeuwen uit tot omvangrijke Romaanse en later Gotische constructies. In latere perioden werden bouwstijlen als Renaissance en Barok toegepast, terwijl veel kathedralen elementen uit eerdere periodes bewaarden. Kathedralen fungeerden vaak als centra van religieus, sociaal en cultureel leven en hadden invloed op de stedelijke ontwikkeling rondom hen.

Architectonisch vertonen kathedralen doorgaans een aantal kenmerkende ruimten: schip, koor en meestal een transept, met apsis en transeptwings. Typische stijlisten zijn onder meer een kruisvormig plan, met hoogtes en verhoudingen die de liturgische werking ondersteunen. Gotische kathedralen tonen vaak spitsbogen, ribgewelvingen, luchtbogen en diep glas-in-loodramen; Romaanse kathedralen kenmerken zich door massieve muren en rondbogen. Torens en klokken zijn vaak prominente visuele elementen.

Functie en betekenis beperken zich niet tot vieringen alleen. Kathedralen dienen also als middelpunten voor kunst, muziek en onderwijs binnen het bisdom, en zijn vaak bedevaart- en toeristische trekpleisters. Ze dragen een groot erfgoedwaarde en dragen bij aan het behoud van bouwtechnieken en artistieke tradities.

Voorbeelden wereldwijd zijn onder meer Notre-Dame de Paris, de kathedraal van Chartres, de kathedraal van Milaan, Canterbury Cathedral en de kathedraal van Sevilla. Veel kathedralen staan op UNESCO-werelderfgoedlijsten of zijn nationaal erkende erfgoedmonumenten.