jeolojisi

Jeolojisi, Türkçede geology'ye karşılık gelen ve dünyanın yapısını, bileşimini, yüzey ile yeraltı süreçlerini ve geçmişini inceleyen bilim dalıdır. Jeolojisi, kayaçlar, mineraller, tortullar ve fosiller aracılığıyla gezegenin kökenini ve evrimini anlamaya çalışır. Ayrıca tektonik hareketler, volkanizma, iklim değişimleri ve kırık sistemleri gibi süreçlerin güncel etkilerini ve uzun vadeli değişimlerini inceler.

Çalışma alanı; gözlemsel saha çalışmaları, laboratuvar analizleri ve kuramsal modelleri kapsar. Saha çalışmaları kayaç tipi, yapı, tabakalaşma ve izlerin kaydedilmesini içerir. Laboratuvar çalışmalarında petrografi, paleontoloji, jeokimya, jeofizik ve radyometrik yaş tayini kullanılır. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) modern verilerin entegrasyonunu sağlar.

Jeolojinin ana dalları arasında fiziksel jeoloji, jeomorfoloji, stratigrafi ve tarihsel jeoloji yer alır; ayrıca jeokimya, jeofizik, hidrojeoloji gibi uygulamalı alt dallar da bulunur. Uygulamaları, doğal kaynakların keşfi ve yönetimi, deprem ve heyelan gibi afetlerin anlaşılması, çevre jeolojisi ve mühendislik jeolojisini kapsar.

Tarihçe olarak jeoloji, 18. yüzyılda James Hutton ve Charles Lyell gibi düşünürlerin katkılarıyla sistematik bir bilim olarak gelişmiştir. Jeolojisi, bilimsel düşünce ile erken endüstriyel ve mühendislik uygulamalarının temelini oluşturur.