ionconcentraties

Ionconcentraties verwijzen naar de hoeveelheid geladen deeltjes per volume in een oplossing of compartiment, meestal uitgedrukt in mol per liter. In de biologie zijn de belangrijkste ionen natrium (Na+), kalium (K+), chloride (Cl−), calcium (Ca2+), bicarbonaat (HCO3−) en magnesium (Mg2+). De concentraties variëren sterk tussen extracellulaire vloeistof en cytoplasma.

Typische waarden geven sterk verschillende grenzen per compartiment. Extracellulair liggen Na+ ongeveer rond de 140 mM, K+ rond de 4 mM, Cl− circa 100–110 mM, Ca2+ ongeveer 2 mM en HCO3− circa 24 mM. Intracellulair zijn Na+ ongeveer 10–20 mM, K+ circa 140 mM, Cl− circa 4–30 mM, Ca2+ zeer laag (ongeveer 0,0001–0,001 mM, oftewel around 100 nM) en HCO3− ongeveer 10–20 mM. Deze gradients zijn cruciaal voor membraanpotentialen en cellulaire signaalprocessen.

Beheer en dynamiek: ionconcentraties worden gehandhaafd door actief transport via pompen en antiporters (bijv. Na+/K+-ATPase, Na+/Ca2+-uitwisseling), door ionkanalen en buffers, en via organen zoals nieren en darm. Verstoringen kunnen leiden tot ernstige aandoeningen zoals hartritmestoornissen, spierzwakte of stoornissen in de zuur-base balans.

Metingen: in de kliniek worden ionconcentraties bepaald met ion-selectieve elektroden, ionchromatografie of andere laboratoriummethoden. Deze waarden helpen bij de diagnose en monitoring van elektrolytenstoornissen, hydratatiestatus en acidose- of alkalosebalans.

Samenvatting: ionconcentraties vormen een cruciale parameter voor chemische, elektrische en fysiologische processen en worden nauwkeurig gereguleerd ondanks dagelijkse variaties in voeding, vochtinname en ziekte.