hoogspanningscircuits

Hoogspanningscircuits zijn elektrische schakelingen waarin de spanning aanzienlijk hoger ligt dan in gewone huishoudelijke of industriële toepassingen. Ze kunnen zowel gelijkstroom (DC) als wisselstroom (AC) leveren en komen voor in energietransmissie, wetenschappelijke instrumenten en gespecialiseerde industriële systemen. In de praktijk gaat het meestal om meerdere kilo­volt (kV) tot megavolt (MV), afhankelijk van het onderwerp en de omgeving.

Belangrijke componenten zijn onder meer hoogspanningsvoedingen of transformatoren, gelijkrichters, filters en schakelaars, evenals hoogspanningskabels met speciale isolatie. Naast bronnen en omzetters omvatten ze ook weerstanden, spanningsdelers en bleeders voor veilige ontlading en controle. De constructie vereist robuuste isolatie en een zorgvuldige lay-out van creepage- en clearance-afstanden, veelal gerealiseerd met materialen zoals epoxy, silicones, keramiek of gas- en olie-insluiting.

Ontwerp en bediening vereisen aandacht voor veiligheid: hoge spanning kan arcing, corona-ontlading en isolatiefout veroorzaken. Daarom worden afscherming, omhullingen, aardingssystemen en interlocks toegepast. Inspectie en testen richten zich op factoren zoals partial discharge, vocht en stof, en op de betrouwbaarheid van isolatiematerialen en kabelsystems.

Toepassingen omvatten transmissie- en distributiesystemen, laboratoriumtesten van isolatiematerialen en kabels, pulsvormige hoogspanningsopstellingen voor onderzoeksdoeleinden, en gespecialiseerde apparatuur zoals röntgen- en deeltjesversnellers. Ontwerp en onderhoud volgen internationale normen en richtlijnen voor isolatiecoördinatie en elektrische veiligheid.