grondcontrolepunten

Grondcontrolepunten (GCP's) zijn punten op het aardoppervlak waarvan de exacte coördinaten bekend zijn in een of meerdere referentiesystemen. Ze worden gebruikt om beelden zoals luchtfoto’s of aandrijving met drones te georefereren en schalingscorrecties toe te passen, zodat afstanden en hoeken in de werkelijke wereld correct kunnen worden berekend en weergegeven.

In de praktijk worden GCP's gemarkeerd met duidelijke herkenningspunten en de coördinaten worden vastgelegd met hoge-precisie GNSS-ontvangers of total stations. De posities worden vastgesteld in een wereld- of lokale referentiesysteem, bijvoorbeeld WGS84 of een regionale kaartprojektion, en gedocumenteerd met meetonzekerheden en tijdstempels. Een goede spreiding en dekking van GCP's over het hele gebied is belangrijk voor een betrouwbare georeferering.

Tijdens de verwerking van beelden wordt een geometrische transformatie toegepast die elk beeldpunt koppelt aan een locatie op het aardoppervlak. GCP's dienen als knooppunten die de ruwe georeferering sturen en maken het mogelijk dat de output overeenkomt met echte coördinaten. Vaak worden ook controlepunten (checkpoints) gebruikt om de nauwkeurigheid van het eindproduct te beoordelen en te rapporteren.

Voordelen en beperkingen: GCP's leveren hoge geografische nauwkeurigheid en traceerbaarheid, maar vereisen veldwerk, planning en middelen. Mét moderne technieken zoals directe georeferering of geautomatiseerde puntvindingsalgoritmen kan de afhankelijkheid van GCP's afnemen, maar voor veel projecten blijven GCP's de standaard om nauwkeurigheid en verificatie te garanderen.