glicyny

Glicyna, znana również jako glycine, jest najprostszy aminokwas i jedyny z nich, który nie posiada centrum stereogenicznego. Jej boczny łańcuch to atom wodoru, co czyni ją najmniejszym aminokwasem o braku chiralności. Wzór chemiczny to C2H5NO2, masa cząsteczkowa 75,07 g/mol. W fizjologicznym pH glicyna występuje głównie jako kationtowo-zanionowy (zwitterion).

Glicyna jest aminokwasem nieegzotycznym (niepotrzebnym) dla człowieka i może być syntetyzowana w organizmie. Powstaje przede wszystkim z seryny przez transferazę serynową z koenzymem tetrahydrofolianem. W metabolizmie glycine podlega degradacji w mitochondriach za pośrednictwem układu rozszczepiania glycyny, co prowadzi do uwolnienia CO2, NH3 i jednostki jednowęglowej związanej z tetrahydrofolianem. Bierze udział także w metabolizmie jednowęglowym oraz jest prekursorem puryn, porfiryn i glutationu.

W rolach biologicznych glicyna odgrywa kilka kluczowych ról. W białkach jest ważnym składnikiem kolagenu, gdzie występuje co trzeci reszta aminokwasowa, wspierając tworzenie potrójnej helisy. W układzie nerwowym glicyna pełni funkcję hamującego neurotransmitera w rdzeniu kręgowym i pniu mózgu, a także działa jako współagonista receptorów NMDA, modulując transmisję pobudzeniową.

Dostępność i zastosowania. Glicyna występuje w białkach pokarmowych i może być spożywana jako suplement diety. Ze względu na słodki smak jest również używana w żywności oraz jako bufor w przygotowaniach biochemicznych.

Bezpieczeństwo. W normalnych dawkach dieta bogata w białka dostarcza odpowiednią ilość glicyny. Nadmierne suplementy powinny być stosowane ostrożnie, a w rzadkich zaburzeniach metabolicznych wpływających na metabolizm glicyny mogą występować podwyższone poziomy glicyny we krwi i CSF.