gezondheidsbesluitvorming

Gezondheidsbescherming is een verzamelterm voor beleid en maatregelen die gericht zijn op het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de bevolking. Het omvat het voorkomen van ziekten en het verkleinen van risico’s in leefomgevingen, op het werk en bij producten en diensten.

Domeinen van gezondheidsbescherming zijn onder meer publieke gezondheid en ziektepreventie, vaccinatieprogramma's, milieu- en watergezondheid, voedselveiligheid, chemische blootstelling, arbeidsomstandigheden en consumentenveiligheid.

De middelen bestaan uit regelgeving en toezicht, surveillance van ziekten en risico’s, risicobeoordeling, risicocommunicatie en paraatheid bij incidenten en crises, vaak uitgevoerd in samenwerking tussen overheden, zorginstellingen en maatschappelijke partijen.

In Nederland werkt gezondheidsbescherming samen met instanties zoals het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Op Europees niveau spelen organen als het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) en de Europese Commissie een rol; wereldwijd verwijst men naar de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Gezondheidsbescherming onderscheidt zich van klinische zorg doordat het primair gericht is op preventie, bescherming en regelgeving in de samenleving, in plaats van individuele behandeling in zorginstellingen.

Uitdagingen zijn onder meer het afwegen van individuele vrijheden tegen collectieve veiligheid, beperkte financiering, gegevens- en privacykwesties, en duidelijke communicatie tijdens crises.

Voorbeelden zijn drinkwater- en luchtkwaliteitsnormen, voedselinspecties, arbeidsveiligheidsregels, en grootschalige vaccinatieprogramma's die gericht zijn op populatiebescherming.

Internationaal kader omvat de Internationale Gezondheidsregels van de WHO, SDG-goals met focus op gezondheid (SDG 3) en de One Health-benadering die mens, dier en omgeving verenigt.