galzouten

Galzouten zijn geconjugeerde vormen van galzuren die in de lever worden gevormd en in de gal worden uitgescheiden. Ze bestaan uit galzuren die zijn gekoppeld aan de aminozuren glycine of taurine. De meest voorkomende galzouten bij zoogdieren zijn glycocholate en taurocholate, naast hun onconjugateerde vormen.

Galzuren ontstaan in de lever uit cholesterol en bestaan primair uit cholic acid (CA) en chenodeoxycholic acid (CDCA). Deze primaire galzuren worden meestal geconjugeerd met glycine of taurine, waarna ze als glyco- of taurogalzouten in de gal komen. In de darm kunnen sommige galzouten door micro-organismen worden omgezet tot secundaire galzuren zoals deoxycholate en lithocholate. Tijdens de vertering fungeren galzouten als emulgatoren die vetten in micellen verdelen en zo de vetopname vergemakkeligen.

Een belangrijk kenmerk van galzouten is de enterohepatische circulatie. Het merendeel van de galzouten wordt in de ileum geresorbeerd en teruggevoerd naar de lever via de poortader, waardoor een circulaire pool ontstaat die de galzoutenreductie en de synthese van nieuwe galzuren reguleert. Receptoren zoals FXR spelen een rol in de feedbackregeling van de galzoutproductie en -compositie.

Clinical notes: Abnormale galzoutniveaus kunnen wijzen op lever- of galwegenstoornissen zoals cholestase. Veranderingen in de galzoutcompositie kunnen bijdragen aan galsteenvorming. Ziekten van het ileum of het gebruik van antibiotica kunnen de enterohepatische circulatie verstoren, met gevolgen voor vetopname en vochtbalans. Galzouten vormen daardoor een belangrijk diagnostisch en functioneel аспект van de spijsvertering en levergezondheid.