fenylopropanoidowego

Szlak fenylopropanoidowy, znany także jako fenylopropanoidowy szlak biosyntezy, to kluczowy zestaw reakcji biochemicznych w roślinach prowadzących od aminokwasu fenylalaniny do szerokiej grupy fenylopropanoidów, związków polifenolowych o różnorodnych funkcjach. Główne źródło tych metabolitów to procesy startingowe: deaminacja fenylalaniny przez enzym fenylalaninową L-amonolazę (PAL) do kwasu fenylopropanowego (cinnamic acid), który jest dalej modyfikowany przez enzymy takich kroków jak Cinnamate 4-hydroxylase (C4H) i 4-coumarate-CoA ligase (4CL). Powstałe ester-CoA pochodne służą jako substrate dla gałęzi prowadzących do lignin, flawonoidów, kumaryn, stilbenów, lignanów i innych fenylopropanoidów.

Główne gałęzie szlaku obejmują syntezę lignin (poprzez kolejne etapy CCR, CAD i inne enzymy) zapewniającą ścisłe osłony rośliny i podporę strukturalną, a także syntezę flawonoidów i flawonoli (szlak flawonoidowy) odpowiedzialnych za barwy, ochronę UV i interakcje z biotycznymi agentami. Działają także inne związki, takie jak kumaryny, stilbeny (np. resweratrol) i lignany, które odgrywają role w obronie roślin i w komunikacji z otoczeniem.

Szlak fenylopropanoidowy jest regulowany na poziomie transkrypcji i enzymatycznym w odpowiedzi na stres biotyczny i abiotyczny. Jego produkty mają znaczenie nie tylko dla roślin, lecz także dla ludzi, stanowiąc źródło drewna, barwników, antyoksydantów i składników aromatycznych. Złożoność i różnorodność szlaku mają istotne implikacje w przemyśle roślinnym i bioinżynierii.