factorinvesteringen

Factorinvesteringen is een beleggingsbenadering waarbij rendementen worden verklaard door blootstelling aan systematische, herhaalbare kenmerken die factoren worden genoemd. In plaats van een traditionele marktindex die op marktkapitalisatie is gebaseerd, zoekt men blootstelling aan factoren met historisch gezien premies, zoals waardering, momentum, kwaliteit en kleinschaligheid, soms aangevuld met lage volatiliteit of investeringsgerelateerde factoren. Factoren worden toegepast op aandelen, obligaties en andere activa via index- of actief beheerde strategieën.

Veelvoorkomende factoren zijn waarde (onderwaardering ten opzichte van fundamentals), kwaliteit (profitability en sterke balansen), momentum (prestaties in de recente periode), kleinschaligheid (small-cap exposures) en lage volatiliteit. In academische modellen zoals de Fama-French drie- en vijf-factoren en Carhart’s vier-factoren worden deze premies statistisch getest als verklarende variabelen voor rendementen. Praktisch wordt dit vertaald naar factorindices of ETF’s die gericht tilten op deze eigenschappen, en naar portefeuilles die periodiek worden herzien om de gewenste exposures vast te houden.

Voordelen zijn onder meer betere risicogewogen rendementen op de lange termijn, meer transparantie en diversificatie. Nadelen zijn dat factoren niet in alle markten of perioden premies leveren, risico op factorcrowding, transactiekosten en mogelijk afwijkingen tussen theorie en praktijk door modelrisico.

Historisch ontstond het idee uit de literatuur van Fama en French in de jaren negentig, met Carhart’s toevoeging kort daarna. Sindsdien is factorinvesteren uitgegroeid tot een mainstream benadering voor zowel institutionele als particuliere beleggers, met een breed scala aan producten en implementatiemogelijkheden.