ekosistemlere

Ekosistemler, canlılar ile çevrelerindeki fiziksel ve kimyasal öğeler arasındaki etkileşimler sonucunda oluşan, madde ve enerji akışının organize olduğu doğal ya da yapay sistemlerdir. Bu sistemler, belirli bir alan içinde yaşayan organizmaların biyotik bileşenleri ile toprak, su, hava ve iklim gibi abiyotik bileşenler arasındaki ilişkilere dayanır. Enerji genellikle güneşten başlar ve üreticiler tarafından yakalanıp tüketiciler aracılığıyla zincir halinde aktarılır; atıklar ve artıklar ayrıştırıcılar tarafından geri dönüştürülerek döngüye katılır.

Ekosistemler tipik yapısal ve işlevsel sürdürülebilirlik göstergeleriyle tanımlanır. Yapıda üreticiler (bitkiler, algler), tüketiciler (fauna) ve ayrıştırıcılar bulunur. Enerji akışı doğrusal olmayan bir ekosistem dinamiği içinde gerçekleşir ve kararlı durum, tür çeşitliliği ile stabilite, müdahale direnci gibi kavramlarla ifade edilir. Zaman içindeki ardışık süreçler (succession) ile ekosistemler gelişir ve yeniden oluştukça fonksiyonlarını sürdürür.

Ekosistemler ayrıca insan yaşamı için hayati öneme sahip hizmetler sağlar. Üreticiye yönelik besin ve su kaynağı, iklim ve su döngüsünün düzenlenmesi, sel ve afet riskine karşı direnç gibi düzenleyici işlevler, biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi ve kültürel değerler ile rekreasyon olanakları bu hizmetler arasındadır. Ancak habitat kaybı, kirlilik, aşırı kullanım, iklim değişikliği ve türlerin istilası gibi tehditler ekosistemlerin verimliliğini ve dayanıklılığını azaltabilir. Koruma ve restorasyon çabaları, ekosistemlerin işlevlerini ve çeşitliliğini korumaya yöneliktir.