duurnotatie

Duurnotatie is de tak van de muziektheorie die beschrijft hoe de duur van noten en rusten wordt weergegeven in schriftelijke muziek. Het verbind de lengte van geluid met de maat en het tempo, zodat uitvoerders weten hoe lang elke toon of stilte moet duren. De notatie maakt het mogelijk ritme en vergroting of verkorting van lange passages nauwkeurig vast te leggen, onafhankelijk van toonhoogte.

In westerse notatie worden de basisduurheden meestal uitgedrukt met verschillende soorten noten en rests. De belangrijkste duur is de hele noot, gevolgd door de halve noot, kwartnoot, achtste noot en zestiende noot, elk met een bijbehorende rustvorm. De exacte duur hangt af van de maatsoort en het tempo, maar het onderliggende principe is dat een notenwaarde een bepaald aantal tellen of fracties daarvan beslaat. Verlenging door een punt achter de noot (de dot) voegt de helft van de oorspronkelijke waarde toe. Voor samengestelde ritmes kunnen ook drie noten in de tijd van twee (triplets) of andere tupletvormen voorkomen.

Notatie gebruikt ook koppelingslijnen (ties) om voortgezette duur over meerdere noten te tonen, en maattekens (time signatures) geven aan hoeveel tellen er per maat zijn en welke noot als beat telt. Duurnotatie is daarmee een fundamenteel instrument voor ritme, structuur en interpretatie in muziekuitvoer. Verschillende tradities presenteren varianten, maar in de meeste westerse stijlen blijft de basisprincipes van duur en rust centraal.