dijkbeheer

Dijkbeheer is het geheel van activiteiten gericht op het ontwerpen, onderhouden, controleren en versterken van dijken en andere waterkeringen met als doel wettelijke bescherming tegen overstromingen en een effectief waterbeheer. Het omvat preventive maatregelen, inspecties en operationele beveiliging bij wisselende waterstanden, stormvloeden en bodembewegingen. Dijkbeheer zoekt naar een balans tussen veiligheid, ruimte voor water en maatschappelijke en economische belangen.

In Nederland ligt de uitvoering van dijkbeheer bij de waterschappen (hoogheemraadschappen) en wordt ze aangevuld door nationale instanties zoals Rijkswaterstaat. Waterschappen zijn bevoegd gezag voor de primaire waterkeringen binnen hun gebied en dragen zorg voor regulier onderhoud en kleinschalige herstelwerkzaamheden; grootschalige versterkings- en renovatieprojecten gebeuren vaak in samenwerking met Rijkswaterstaat en andere partners. Financiering komt hoofdzakelijk uit de waterschapsbelastingen, aangevuld met rijksmiddelen en, waar relevant, Europese middelen.

Kernactiviteiten van dijkbeheer zijn onder meer regelmatige inspecties en monitoring van dijkveiligheid, onderhoud en kleine herstelwerkzaamheden, en grootschalige versterkings- of herontwerpprojecten wanneer nodig. Ook sedimentbeheer en onderhoud van aangrenzende waterkeringen, sluizen en gemalen vallen hieronder, evenals maatregelen voor natuur en landschap die de robuustheid van de waterkeringen kunnen verbeteren.

Historisch heeft de watersnoodramp van 1953 geleid tot ingrepen zoals de Delta Works en de nadruk op een risicogebaseerde benadering van dijkveiligheid. Het huidige dijkbeheer adapt zich aan klimaatverandering en zeespiegelstijging, met continue evaluatie van normen en versterkingsstrategieën.