conceptbeleid

Conceptbeleid is een term uit de Nederlandse publieke administratie die verwijst naar een ontwerpbeleidskader dat wordt opgesteld voordat definitieve beleidsbesluiten worden genomen. Het doel is om de aard van een voorgenomen beleid te verkennen, de doelstellingen en instrumenten vast te leggen en de uitvoeringsaanpak in kaart te brengen, zodat betrokken partijen vroegtijdig kunnen reageren.

Een conceptbeleid bevat doorgaans een probleem- en doelanalyse, verschillende beleidsopties, de verwachte effecten en (financiële) consequenties, de beoogde maatregelen en de verantwoordelijke organen voor toezicht en uitvoering. Ook wordt vaak ingezet wat de gewenste aanpak is op het gebied van prestatie-indicatoren, monitoring, evaluatie en een tijdpad voor uitvoering.

Het ontwikkelingsproces van conceptbeleid omvat doorgaans interne uitwerking door de beleidsafdeling, gevolgd door publieke en maatschappelijke consultatie. Gemeenten, provincies en ministeries publiceren meestal het conceptbeleid op hun website en voeren een reactieperiode door middel van hoorzittingen, inspraakrondes of schriftelijke reacties. Op basis van de ontvangen input worden eventuele aanpassingen doorgevoerd voordat het beleid als definitief wordt vastgesteld.

In de praktijk wordt conceptbeleid veel gebruikt bij ruimtelijke ordening, economische en sociale politiek en bij het opstellen van meerjarenprogramma’s en kadernota’s. Het fungeert als tussenstap tussen initiële ideeën en formele besluitvorming en draagt bij aan transparantie, verantwoording en betrokkenheid van burgers en stakeholders. Kritiekpunten betreffen onder meer de benodigde tijd en capaciteit en de mogelijke beïnvloeding door korte termijn belangen.