competentiebeeld

Een competentiebeeld is een gestructureerde beschrijving van wat iemand in een bepaalde functie moet kennen, kunnen en tonen om effectief te presteren. Het koppelt vereiste kennis, vaardigheden en attitudes aan concrete gedragsindicatoren en aan prestatieniveaus. Het beeld ontstaat doorgaans uit functie- en taakanalyses, aangevuld met input van managers, medewerkers en soms externe benchmarks. Het wordt ook wel aangeduid als een competentieprofiel of competentiekader.

Componenten omvatten kerkompetenties (algemene, overdraagbare vaardigheden), rol- of functiespecifieke competenties, en de samenhang daartussen met kennis en vaardigheden. Per competentie worden gedragsindicatoren geformuleerd die aangeven wat men op verschillende niveaus laat zien, bijvoorbeeld bij basis- of gevorderd niveau. Ook wordt vaak beschreven in welke context de competentie moet worden toegepast.

Het doel is objectieve, transparante verwachtingen te bieden voor werving, selectie, ontwikkeling en prestatiemanagement. Een competentiebeeld dient als basis voor beoordelingsgesprekken, assessments en 360-graden feedback, en kan dienen bij loopbaanplanning en opleidingsbehoefte. Het wordt vaak in drie lagen beschreven: kerncompetenties die voor alle functies gelden, functie- of teamcompetenties en specifieke taakcompetenties.

Voordelen zijn onder andere meer consistentie in selectie en ontwikkeling, en betere afstemming tussen HR-processen en gewenste prestaties. Aandachtspunten zijn interpretatieverschillen, veroudering bij veranderende functies en de noodzaak om het beeld regelmatig te actualiseren. Een goed onderhouden competentiebeeld sluit aan op de werkelijke taken en de cultuur van de organisatie.