codelijsten

Een codelijst is een gestructureerde lijst van codes die gebruikt wordt om waarden in datasystemen te coderen. Elk item heeft meestal een korte code en een beschrijving. Codelijsten dienen om data eenduidig op te slaan, valideren en uit te wisselen tussen systemen en organisaties.

Een codelijst kent kenmerken zoals code, beschrijving en meertalige vertalingen. Daarnaast kunnen geldigheidsdata, versienummers en metadata over het domein en het doel van de lijst opgenomen zijn. Codes moeten stabiel en uniek blijven; bij wijzigingen worden doorgaans deprecatie- en migratieprocedures vastgesteld.

Beheer en onderhoud van codelijsten gebeuren door normenorganisaties, overheidsinstanties of sectorale instellingen. Ze kunnen openbaar beschikbaar zijn of onder licentie worden verstrekt. Technisch worden codelijsten gepubliceerd in formaten zoals CSV, JSON, XML of als SKOS/RDF-schemes, zodat software de lijst kan inlezen en gebruiken.

Veel voorkomende voorbeelden zijn ISO 3166-1 landcodes, ISO 4217 valuta codes, en geografische indelingen zoals de NUTS-codes. In Nederland zijn er bovendien CBS-codelijsten en sectorale lijsten zoals ICD-codes in de gezondheidszorg.

Toepassingen van codelijsten omvatten databases, datawarehouses, API's, webformulieren en validatieregels. Ze dragen bij aan data governance en aan consistente uitwisseling van data tussen systemen en organisaties.