cinematisch

Cinematisch is een bijvoeglijk naamwoord dat in het Nederlands en het Duits wordt gebruikt om kenmerken te beschrijven die aan cinema doen denken. Het verwijst naar een visuele en narratieve stijl die de filmische grammatica nabootst of een filmische ervaring oproept. In kritiek en analyse wordt de term gebruikt voor beelden, montage, belichting en mise-en-scène die samen een filmische taal vormen.

Etymologie: het woord is afgeleid van cinema, van Frans cinématographe, met wortels in het Grieks voor beweging. De achtervoegsels -isch of -atisch dienen om een eigenschap aan te duiden.

Toepassingsgebied: de term vindt brede toepassing in filmtheorie, televisie en videospellen, maar ook in literatuur en beeldende kunst wanneer een maker een filmische toon nastreeft. In de praktijk beschrijft men vaak een combinatie van cinematografische technieken zoals kadrering, camerabeweging, belichting, kleurtoon en tempo van montage.

Kenmerken: een sterke focus op visuele verhaalstructuur; momentopnames, lange of korte takes, close-ups en dynamische of stille shots; gebruik van licht en contrast voor sfeer; ritme en spanning door montage en overgangen; vaak gericht op emotionele betrokkenheid of epische schaal.

Kritische kanttekeningen: de term kan schetsmatig of marketingachtig overkomen als geen strikt wetenschappelijke categorie; de toepassing varieert per context en discipline.