boekbanden

Boekbanden zijn de buitenste omslagen en de bijbehorende constructie die een boek bijeenhouden en beschermen. Ze komen in verschillende vormen, waaronder harde kaft (hardcover) en zachte kaft (softcover). De keuze voor materiaal—leder, linnen, karton en papier—bepaalt duurzaamheid, gewicht en uiterlijk van het boek.

Een harde kaft bestaat uit karton als drager, bekleed met textiel, leder of imitatieleder. De voor- en achterkaft zijn verbonden door een rug, die soms bedekt is met stof. Aan de binnenkant zitten endpapers die het boekblok aan de kaft bevestigen.

Bindingstechnieken variëren. Bij handgemaakte of hoogwaardige boeken wordt het boekblok vaak in meerdere 'signaturen' genaaid voordat het in de kaft wordt geplaatst (naaiwerk). Bij massaproductie wordt vaak lijmbinding toegepast, waarbij losse pagina’s aan de rug worden vastgelijmd (perfect binding). Harde kaften maken meestal gebruik van casebinding, waarbij een apart kaftomhulsel om het genaaide of lijmgebonden boekblok wordt geplaatst.

Historische context: Bindkunst ontstond in Europa in de middeleeuwen met bekledingen van perkament, leder of stof. In de 18e en 19e eeuw werd stofbekleding gemeengoed, en in de 20e eeuw groeide de industriële boekbinding met zowel harde als zachte kaften als standaardvorming. In sommige regio's ontwikkelde zich specifieke bindtradities en ontwerpkenmerken.

Beheer en behoud: Bewaar boeken in een droge, koele en donkere omgeving. Vermijd vocht, hitte en direct zonlicht. Houd rekening met stof en mechanische belasting; hanteren met beide handen; bij schade laat men repareer door een vakman, vooral endpapers, rug en naadwerk.