blokvormigheid

Blokvormigheid is de eigenschap van iets dat blokvormig is, oftewel bestaat uit of doet denken aan rechthoekige volumes zoals kubussen en prismatische vormen. De term wordt in het Nederlands gebruikt in verschillende vakgebieden, waaronder architectuur, stedenbouw, beeldende kunst en digitale beeldvorming.

In architectuur en stedenbouw verwijst blokvormigheid naar massing en gevelbeelden die bestaan uit robuuste rechte volumes. Het is kenmerkend voor modernistische en brutalistische architectuur en voor veel planningstrategieën die op herbruikbare, modulaire blokken zijn gebaseerd. Voordelen zijn een heldere ruimtelijke orde, eenvoudige constructie en schaalflexibiliteit; nadelen kunnen een monotoon uiterlijk en soms een gebrek aan speelsheid of menselijke maat zijn, afhankelijk van uitvoering en context.

In beeldende kunst en ontwerp verwijst blokkige beeldtaal naar geometrische abstractie en het indelen van vorm en kleur in blokken. Bewegingen als De Stijl huldigden het gebruik van zuivere vormen en kleurblokken, wat de esthetiek van blokvormigheid bevestigde en verhelderde onderliggende verhoudingen in composities.

In digitale beeldvorming verwijst blokvormigheid naar artefacten die ontstaan bij blokgewijze compressie, zoals bij JPEG, waar bij lage bitrate duidelijke vierkante blokken zichtbaar kunnen zijn. Dit type kwaliteitsverlies wordt vaak aangeduid als blokkering. Oplossingen omvatten hogere beeldkwaliteit, geavanceerdere compressie-technieken en deblock-filtering of oversampling.

Zie ook: blockiness, massing, rectilinear design.