beveiligingsincidentrespons

Beveiligingsincidentrespons is het proces dat organisaties gebruiken om beveiligingsincidenten te detecteren, te analyseren, te beheersen en te herstellen, met als doel schade te beperken, bedrijfscontinuïteit te waarborgen en lessen te trekken om toekomstige incidenten te voorkomen. Het omvat zowel technische als organisatorische maatregelen en betreft IT-systemen, netwerken, data en privacygevoelige informatie.

Een beveiligingsincidentresponsprogramma kent een organisatie- of teamstructuur, vaak met een incidentrespons- of security operations team (IRT/SOC). Rollen omvatten onder meer incidentmanager, technische lead, forensisch analist, communicatiemanager en privacyfunctionaris. Het programma richt zich op tijdige detectie, duidelijke communicatie en adequate besluitvorming tijdens incidenten.

De meeste incidentresponsprocessen volgen een levenscyclus: detectie en melding, triage en classificatie, containment (kortdurend en langdurig), eradicatie, herstel en post-incident evaluatie. Tevens worden informatie over dreigingen verzameld en gedeeld. Belangrijke praktijken zijn het toepassen van playbooks en runbooks, forensische evidentiëling en het bewaren van logboeken volgens bewaartermijnen.

Kennisnormen en raamwerken zoals ISO/IEC 27035, NIST SP 800-61 en NIST CSF geven structuur aan incidentbeheer. Organisaties koppelen incidentrespons aan compliance, privacywetgeving (bijv. AVG/GDPR) en meldingsplichten. Training en oefeningen, waaronder table-top scenarios, helpen de paraatheid te vergroten.

Effectmeting en continue verbetering zijn belangrijk: relevante metrics omvatten MTTR (tijd tot detectie en respons), aantal herhalingsincidenten, verstoorde processen en de tijdsduur van herstel. Een cultuur van lessen uit elk incident ondersteunt herhaalbare verbeteringen in beveiligingsmaatregelen en detectiecapaciteit.