bedenken

Bedenken is een Nederlands werkwoord met meerdere verwante betekenissen. In de kern betekent het bedenken: iets verzinnen of uitvinden, zoals een oplossing, plan, idee of methode. Het woord wordt vaak gebruikt bij creatieve, planmatige of probleemoplossende activiteiten. Voorbeelden: iemand bedenkt een oplossing voor een probleem; een team bedenkt een campagne.

Een tweede betekenis is reflexief: zich bedenken, wat betekent dat iemand twijfelt of een keuze nog wil heroverwegen. In deze betekenis is het meestal een voornemen tot aarzeling: "Ik moet me nog bedenken." De voltooide tijd is: "ik heb me bedacht."

Het woord is samengesteld uit be- en denken; het duidt op een activiteit van denken met het doel een concreet resultaat te krijgen. Bedenkingen, in het meervoud bedenkingen, verwijst naar zorgen of bezwaren bij een voorstel.

Veelgebruikte synoniemen zijn verzinnen, uitdenken, ontwerpen. In formele taal kan men spreken van het bedenken van een oplossing of voorstel. In die zin kan men ook spreken van bedenkingen tegen een plan, wat duidt op twijfels of bezwaren die nog moeten worden afgewogen.

Conjugatie en vormen: ik bedenk, jij bedenkt, hij bedenkt; wij bedenken, jullie bedenken, zij bedenken. Verleden tijd: ik bedacht, jij bedachte, hij bedachte, wij bedachten, jullie bedachten, zij bedachten. Voltooid deelwoord: bedacht. De reflexieve vorm zich bedenken verschijnt vooral bij tweede gedachten en heroverwegingen, bijvoorbeeld: "Ik zal het nog even bedenken."