barorefleksu

Barorefleks (baroreceptorialny odruch) to krótkoterminowy mechanizm regulujący ciśnienie tętnicze krwi. Dzięki niemu organizm utrzymuje ciśnienie w wąskim zakresie na bieżąco, poprzez modyfikację częstości skurczów serca, objętości wyrzutowej oraz napięcia naczyniowego.

Głównymi baroreceptorami są czucie rozciągania w zatokach szyjnych (zatoka szyjna) oraz w łuku aorty. Ich mechanoreceptory reagują na rozciąganie ścian naczyń w odpowiedzi na ciśnienie. Zwiększenie ciśnienia tętniczego powoduje większy napływ impulsów aferentnych, które docierają przez nerw językowo-gardłowy IX (zatoka szyjna) i nerw błędny X (łuk aorty) do jądra pasma samotnego (nucleus tractus solitarii) w rdzeniu przedłużonym.

Ośrodek NTS integruje sygnały z baroreceptorów i przekazuje je dalej do ośrodków autonomicznego układu. W odpowiedzi efferentnej dochodzi do zmian aktywności układu współczulnego i przywspółczulnego. Wzrost ciśnienia uruchamia układ przywspółczulny (więcej impulsów przez nerw błędny), co prowadzi do zwolnienia bicia serca i obniżenia kurczowości, a także do redukcji napięcia naczyniowego. Spadek ciśnienia wywołuje odwrotną reakcję.

Barorefleks podlega resetowaniu przy długotrwałych zmianach ciśnienia, na przykład w nadciśnieniu. Z wiekiem oraz w niektórych chorobach (np. nadciśnieniu, cukrzycy, niewydolności serca) wrażliwość barorefleksu może osłabnąć.

W praktyce funkcja barorefleksu jest oceniana jako miara autonomicznej regulacji serca, na przykład poprzez badania wrażliwości barorefleksu (BRS) wykonywane testami fizjologicznymi lub farmakologicznymi.