ademhalingsefficiëntie

Adehalingsefficiëntie is het vermogen van het ademhalingssysteem om voldoende gasuitwisseling te leveren met een minimale ademarbeid. In de literatuur worden kenmerken zoals de verhouding dode ruimte tot ademvolume (VD/VT) en de ventilatorische efficiëntie voor CO2 (VE/VCO2) gebruikt om efficiëntie te beschrijven. Een hogere ademarbeid of een groter VD/VT wijst op minder efficiëntie.

Factoren omvatten anatomische dode ruimte, longcompliance en luchtwegweerstand, ademhalingsspierkracht en -coördinatie, borstkasmobiliteit, en veranderende somatische factoren zoals obesitas en veroudering. Ziektebeelden als COPD, hartfalen en neuromusculaire aandoeningen kunnen de ademhalingsefficiëntie aanzienlijk verminderen.

Metingen omvatten spirometrie, capnografie (end-tidal CO2), bloedgasanalyse en berekeningen zoals VE/VO2 en VE/VCO2; de Bohr-equatie kan worden gebruikt om dode ruimte te schatten. In klinische settingen kan een ongewone ventilatie bij rust of inspanning wijzen op verminderde efficiëntie.

Verbetering van ademhalingsefficiëntie omvat ademhalingstraining (diaphragmatic breathing, pursed-lip breathing), inspiratoire spiertraining en ademhalingsbiofeedback, gecombineerd met pacing en aerobe training. Behandeling van onderliggende aandoeningen en leefstijlmaatregelen dragen bij aan betere efficiëntie.

Klinisch belang: betere ademhalingsefficiëntie kan dyspneu verminderen, inspanningstolerantie verhogen en kwaliteit van leven verbeteren; de aanpak varieert per oorzaak en vereist vaak een multidisciplinaire benadering.