Vrijetijd

Vrije tijd, in het Nederlands ook wel vrijetijd genoemd, is de periode buiten verplichtingen zoals betaalde arbeid en zorgtaken waarin iemand vrij kan kiezen welke activiteiten hij of zij onderneemt. Het begrip omvat zowel actieve bezigheden als passieve ontspanning en varieert per persoon, cultuur en sociaaleconomische context.

Veelvoorkomende vrijetijdsactiviteiten zijn sport, recreatie, cultuurbezoeken, hobby’s, lezen, reizen en sociale contacten. Ook digitale vrijetijd (spelletjes, streaming, sociale media) speelt een steeds grotere rol.

Historisch gezien was vrijetijd voor de meeste mensen lang beperkt door agrarische en industriële arbeid. Pas in de moderne westerse samenlevingen, vooral na de industriële revolutie en in de twintigste eeuw, nam het aantal vrije uren toe en groeide de betekenis van een uitgeruste vrijetijd, inclusief het weekend en vakanties.

In de sociologie en beleidsdiscussies wordt vrijetijd onderzocht met tijdsbestedingsonderzoeken. Indicatoren omvatten gemiddelde uren die per dag of per week aan vrijetijd worden besteed, en verdelingen op basis van leeftijd, geslacht en inkomen. De vrijetijdseconomie omvat sectoren als toerisme, cultuur, sport en mediaproducten.

Contemporary issues: digitalisering en urbanisatie beïnvloeden hoe mensen vrijetijd beleven. Beleid richt zich op toegankelijke en betaalbare vrijetijdmogelijkheden via cultuur- en sportaccommodaties, openbare ruimten en digitale infrastructuur, met aandacht voor gezondheid, welzijn en inclusie.