Verweigeren

Verweigeren is een werkwoord in het Nederlands dat ‘niet toestaan’, ‘niet geven’ of ‘nee zeggen’ betekent. Het verwijst naar het afwijzen van een verzoek, eis of verplichting, of naar het weigeren om aan iets te voldoen. De bijbehorende zelfstandig naamwoord is weigering.

In zinnen wordt vaak gezegd: iemand weigert iets (direct object) of iemand weigert te doen/om iets te doen (infinitief). Voorbeelden: De autoriteit weigert de vergunning, De arts weigert de behandeling, Hij weigerde te betalen. De uitdrukking weigeren tot medewerking is gangbaar in situaties waarin iemand verplicht is mee te werken aan een onderzoek of procedure.

Verweigeren komt veel voor in zowel alledaagse als formele contexten. In administratie en recht kan een instantie een aanvraag of toelating weigeren. In de gezondheidszorg is toestemming van de patiënt cruciaal, zodat patiënten behandelingen kunnen weigeren ondanks aanbevelingen. In het civiele verkeer en arbeidsverhoudingen kan weigering ook gevolgen hebben voor rechten en plichten, zoals bij weigering om bij te dragen aan een taak of taakstraf.

Een onderscheid met verwante termen is nuttig. Verweigeren duidt op het afwijzen van iets dat wordt gevraagd of vereist, terwijl afwijzen vaker een evaluatieve oordeel of afwijzen van een voorstel impliceert. Ontkennen verwijst naar het ontkennen van feiten of verantwoordelijkheden, en weigering kan formeel of informeel klinken afhankelijk van de context.

Weigering kan zowel tijdelijk als definitief zijn, en kan juridisch of sociaal relevante consequenties hebben, afhankelijk van wat er wordt geweigerd en door wie.