Vermogensklassen

Vermogensklassen is een concept dat in Nederlandse taal en sociologisch-economische analyse wordt gebruikt om groepen mensen te beschrijven op basis van hun vermogens, oftewel nettowaarde. In tegenstelling tot inkomensgebaseerde indelingen, worden vermogensklassen bepaald door de rijkdom op een gegeven moment, na aftrek van schulden, en kunnen ze financiële activa, onroerend goed, bedrijfskapitaal en andere vormen van nettovermogen omvatten. De grenzen tussen klassen zijn niet vastgelegd; ze verschillen per land, databron en onderzoeksdoel en worden vaak gedefinieerd in termen van percentielen (bijv. lage, middelste en hoge vermogensklasse) of aan de hand van vaste nettowaarde-drempels, soms met een aparte categorie voor ultrarijken.

In de praktijk worden vermogensklassen gebruikt door onderzoekers en beleidsmakers om de verdeling van rijkdom, sociale stratificatie, intergenerationele ongelijkheid en de potentiele effecten van belastingen en vermogensgerelateerde voorzieningen te analyseren. Ze kunnen worden toegepast in dwarsdoorsnede-analyses of om veranderingen in de loop der tijd te volgen, naast inkomensquintielen of consumptiemaatstaven. Datapunten en methoden, zoals onderrapportage van activa, waarderingen van onroerend goed en samenstelling van huishoudens, beïnvloeden echter de betrouwbaarheid van vermogensclassificaties.

Kritiek richt zich op de willekeur van de gekozen grenswaarden, de gevoeligheid voor schommelingen in activaprijzen en de moeilijkheid van nauwkeurige vermogensmeting. Desondanks leveren vermogensklassen een complementaire kijk op economische positie, koopkracht en mobiliteit in de samenleving, naast traditionele inkomensanalyses.