Toxiciteitsrisico

Toxiciteitsrisico is het risico dat blootstelling aan een stof of mengsel leidt tot schadelijke gezondheidseffecten. Het risico ontstaat uit de combinatie van de toxiciteit van de stof en de mate van blootstelling, waaronder hoeveelheid, aard van de blootstelling, duur en blootstellingsroute (inademing, huid, via de mond). Ook factoren zoals leeftijd, gezondheidstoestand, genetische aanleg en gelijktijdige blootstelling aan meerdere stoffen kunnen de gevoeligheid beïnvloeden.

Een risicobeoordeling van toxiciteitsrisico omvat doorgaans hazard identification, dosis-responsrelatie, blootstellingbepaling en risico-characterisatie. Voor niet-kankergerelateerde effecten worden vaak referentiewaarden gebruikt, zoals NOAEL of LOAEL, en referentiedosis (RfD) of referentieconcentratie (RfC). Voor carcinogenen kan het risico worden gekwantificeerd als een lifetime excessief risico met behulp van de carcinogene slope factor. De Hazard Quotient (HQ) kan worden berekend als blootstelling gedeeld door de referentiedosis; HQ groter dan 1 wijst op mogelijk risico.

Beheer van toxiciteitsrisico vindt plaats binnen regelgeving en veiligheidsnormen, zoals maximale blootstelling op de werkplek (occupational exposure limits, OELs), productinformatie en milieu- en consumentenveiligheidsbeoordelingen. Beheersmaatregelen volgen vaak een hiërarchie: substitutie van gevaarlijke stoffen, technische en organisatorische maatregelen, en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Voorspellingen en maatregelen kennen onzekerheden en variabiliteit tussen individuen en contexten. Daarom worden soms probabilistische methoden toegepast, zoals Monte Carlo-simulaties, om het onzekerheidsbereik en de kans op effecten beter te kwantificeren. Transparante communicatie en voortdurende evaluatie zijn essentieel in risicomanagement.