Superkontinenten

Superkontinenten zijn enorme landmassa's die ontstaan wanneer meerdere continenten gedurende lange geologische perioden samenkomen tot één aaneengesloten continent. Het vormt zich door de beweging van tektonische platen en de samenstelling van de lithosfeer, en wordt gevolgd door verdere verplaatsing en uiteenvallen volgens de Wilson-cyclus.

Belangrijke voorbeelden uit het verleden zijn Nuna/Columbia (ongeveer 2,0–1,8 miljard jaar geleden), Rodinia (ongeveer 1,3–0,9 miljard jaar geleden), Pannotia (circa 600 miljoen jaar geleden) en Pangea (circa 335–175 miljoen jaar geleden). Gondwana wordt vaak genoemd als een zuidelijk deel van Pangea en wordt in sommige definities beschouwd als een apart, zij het minder centraal, supercontinent.

Reconstructies van oudere superkontinenten zijn gebaseerd op geologische overeenkomsten aan aangrenzende continenten, paleomagnetische bewijzen en vergelijkbare fossiele verzamelingen. De afstemming van continentale randen die ooit samenlagen helpt bij het afleiden van de contouren van vroegere supercontinenten. De opeenvolging van superkontinenten weerspiegelt de dynamiek van plaattectonica en de opening en sluiting van oceanen.

Toekomstige scenario's: wetenschappers bespreken mogelijke toekomstige samenvoeging van de huidige continenten tot een nieuw supercontinent, met namen zoals Amasia, Novopangea of Pangea Proxima. De tijdschalen voor zo’n toekomstontwerp zijn onzeker en hangen af van langetermijnpatronen van plaatbewegingen.