Schermformaat

Schermformaat is de verhouding tussen de breedte en hoogte van een scherm of beeldvlak. Vaak wordt dit uitgedrukt als een beeldverhouding, bijvoorbeeld 16:9 of 4:3, en kan het daarnaast worden gekoppeld aan de diagonale afmeting van het scherm (bijv. een 27 inch monitor). Het schermformaat bepaalt hoe beelden in het frame worden weergegeven en beïnvloedt kijkervaring, compositie en de manier waarop content wordt aangestuurd.

Veelvoorkomende beeldverhoudingen zijn onder meer 4:3, 16:9, 21:9 en 16:10. 4:3 werd veel gebruikt bij oudere televisies en computerschermen; 16:9 is de standaard voor hedendaagse televisies en HDTV, terwijl 21:9 wordt toegepast voor ultra-wide cinema-ervaringen. 9:16 is dominant bij verticale video op mobiel, en 1:1 wordt vaak gehanteerd op sociale media. Naast deze verhoudingen bestaan er ook camera-specifieke verhoudingen zoals 3:2. Het begrip schermformaat is daarmee nauw verweven met zowel hardware- als contentcreatie.

Het schermformaat is los van de resolutie, die het aantal pixels aangeeft (bijv. 1920x1080). Eenzelfde resolutie kan verschillende beeldverhoudingen hebben, wat cropping of letterboxing tot gevolg kan hebben. Bij montage, uitzending en streaming wordt rekening gehouden met het gekozen formaat om onbedoelde uitsnedes te voorkomen en de content correct te tonen op verschillende apparaten.