Reliefbegrip

Reliefbegrip is een term uit de kunstgeschiedenis die verwijst naar het concept van reliëf in beeldhouwkunst en architectuurdecoratie. Bij reliëf blijft het beeld onderdeel van een achterliggend vlak, in tegenstelling tot vrijstaande beeldhouwwerken. Het reliëf kan in verschillende materialen voorkomen, zoals steen, terracotta, plaque of metaal, en wordt vaak ingebed in architectonische friezen, wanden of sculpturale decoraties.

Relief wordt traditioneel onderverdeeld in bas-relief (laag reliëf), hoog-relief (hoog reliëf) en insnede of sunk relief. Bas-relief heeft een geringe hoogte van de vormen, hoog-relief laat vormen aanzienlijk uit het vlak komen, en sunk relief houdt in dat de figuren in het vlak zijn uitgenomen zodat de achtergrond naar voren lijkt te komen. In de praktijk worden overgangen tussen niveaus en de keuze voor lage of hoge reliëf gemaakt om lichtval, schaduw en leesbaarheid van het beeld te sturen.

Techniek en materiaal variëren: beelden kunnen met houwwerk in steen worden vervaardigd, uit terracotta of uit metaal gegoten of uitgespaard. Bij reliëf ligt de nadruk op vlakke- en dieptewerking, waardoor narratieve of symbolische informatie via compositie, overlappende figuren en registers kan worden overgedragen. Reliëfwerken dienen vaak als decoratie van gebouwen, als gedenktekens of als religieuze afbeeldingen.

Historisch gezien komt reliëf voor in vele culturen: Egyptische tombes, Mesopotamische palazzofries, Griekse en Romijnse friezen, middeleeuwse en renaissancesculpturen, en diverse moderne toepassingen. Het blijft een centrale techniek in zowel historische als hedendaagse kunst en architectuur.