Randgebiedscategorieën

Randgebiedscategorieën is een term uit geografische en ruimtelijke planning die verwijst naar typologieën van randgebieden—the zones buiten de stedelijke kern die onder invloed van die kern blijven staan. De categorieën helpen bij het analyseren van functionele relaties tussen steden en omliggende gebieden en bij het bepalen van beleid en investeringen.

Een randgebied kan worden gedefinieerd op basis van kenmerken zoals bevolkingsdichtheid, afstand tot de kern, toegankelijkheid en economische structuur. Typen die vaak voorkomen, zijn onder meer het stedelijke randgebied (nabij de kern, hoge dichtheid en sterke dagelijkse mobiliteit), het peri-urbane randgebied (mix van stedelijke en landelijke functies, sterke woninguitbreiding), het exurbaner randgebied (lage bevolkingsdichtheid, groter afstand tot de kern en nieuwbouw op lagere prijzen) en het landelijk randgebied (voornamelijk agrarisch of natuurkundig landschap met beperkte stedelijke functies). Daarnaast zijn er grens- of cross-border randgebiedcategorieën, die zich bevinden langs internationale grenzen en kenmerken zoals grensoverschrijdende arbeidsmarkten en infrastructuur vereisen.

De classificatie wordt gebruikt in beleid en planning, bijvoorbeeld voor woning-, transport- en infrastructuurbeleid, regionale ontwikkeling en EU-cohesieprogramma’s. Ze biedt ook houvast bij onderzoeken naar sprawl, duurzame groei en de wisselwerking tussen stedelijke en landelijke gebieden. De precieze definities en grenzen van randgebiedscategorieën variëren per land, regio en onderzoeksproject, waardoor de aannemelijke grenzen dynamisch en contextafhankelijk blijven.