Pyrofosfaat

Pyrofosfaat is het anion P2O7^4−, gevormd door de condensatie van twee fosfaatgroepen. Het vormt zouten met metalen of met waterstof; veelvoorkomende zouten zijn natriumpyrofosfaat en kaliumpyrofosfaat. Het molecuul bevat een P–O–P-koppeling tussen twee orthofosfaateenheden, waardoor het behoort tot de groep polyfosfaten. Pyrofosfaat ontstaat bij dehydratie van twee orthofosfaatgroepen en kan in waterige oplossingen onderling in evenwicht reageren, waarbij hydrolyse tot orthofosfaat mogelijk is.

In de industrie komen pyrofosfaten voor als rijsmiddelen, buffering- en complexerende stoffen. In de voedingssector worden ze toegepast als additief onder de E-nummercodes (bijv. E450); ze dienen als rijsmiddel in bakproducten en functioneren daarnaast als stabilisator, emulgator en waterbindend middel. Ze worden ook gebruikt in schoonmaakmiddelen en waterbehandeling om met metaalionen te complexeren, en in papier- en textielproductie als proceschemische hulp.

Biologisch gezien speelt inorganisch pyrofosfaat (PPi) een rol als bijproduct van diverse biosynthetische reacties. PPi wordt snel gehydrolyseerd tot twee fosfaationen door pyrophosphatase-enzymen, wat de energetiek van veel biochemische processen aandrijft en stimuleert.

Veiligheid en regelgeving: pyrofosfaten worden meestal toegestaan bij gereguleerd gebruik in voedsel en industriële toepassingen. Bij hoge doseringen kunnen ze laxerend werken of gastro-intestinale klachten veroorzaken en ze kunnen de waterhuishouding beïnvloeden in specifieke omstandigheden.