Predyktory

Predyktory (sing. predyktor) to term używany w statystyce, ekonometrii i pokrewnych dziedzinach do określania zmiennych służących do predykcji wyniku modelowanego. W języku polskim często tłumaczy się je jako cechy predykcyjne, zmienne objaśniające albo zmienne wejściowe (ang. predictors, independent variables). Predyktory mogą być liczbowe, całkowiste, binarne lub kategoryczne, przy czym kategoryczne zwykle koduje się za pomocą zmiennych wskaźnikowych.

W kontekście modelowania predyktory pełnią rolę wejścia, na podstawie którego model oszacowuje zmienną zależną (wynik). W analizie jednowymiarowej może być ich pojedyncza cecha, w praktyce częściej występuje zestaw wielu predyktorów, które łączone są w regresjach, klasyfikatorach i innych metodach uczenia maszynowego. W przypadku predyktorów kategorycznych stosuje się odpowiednie kodowanie, aby umożliwić ich wykorzystanie przez algorytmy.

Proces budowy modelu obejmuje wybór predyktorów. Techniki selekcji obejmują podejścia naprzód, wstecz, krokowe oraz metody regularizacji, które ograniczają liczbę istotnych predyktorów. Ocena jakości predykcji zależy od charakteru wyniku: regresyjnego (np. RMSE, R-squared) lub składowych klasyfikacyjnych (np. AUC, accuracy) oraz walidacji krzyżowej.

W praktyce predyktory są kluczowe do identyfikacji czynników wpływających na wynik i do budowy przewidywań w naukach przyrodniczych, medycynie, ekonomii i biznesie. Ważne są również kwestie etyczne, walidacja i unikanie wycieku danych, aby nie nadymać oceny modelu.