Poznawanie

Poznawanie to proces nabywania wiedzy lub świadomości na temat rzeczywistości. Obejmuje percepcję, myślenie, pamięć i doświadczenie; polega na integrowaniu informacji zmysłowych z uprzednimi treściami w umyśle i na formułowaniu przekonań lub zrozumienia.

Etymologia i zakres terminu: nazwa pochodzi od czasownika poznawać; w polszczyźnie formą rzeczownikową jest poznawanie, odróżniane od poznania, które odnosi się do samego stanu lub wyniku wiedzy. Węższy sens poznanie często funkcjonuje jako synonim wiedzy lub jej uzyskany stan, podczas gdy poznawanie koncentruje się na procesie zdobywania.

Konteksty naukowe: w filozofii poznawanie jest częścią teorii poznania (epistemologii). Badane są źródła i uzasadnienie wiedzy, granice poznawalności oraz relacja między percepcją a prawdą. Rozważania dotyczą także roli doświadczenia, rozumu i sceptycyzmu w procesie poznawczym.

Psychologia i nauki o mózgu: w tych dziedzinach poznawanie opisuje mechanizmy przetwarzania informacji, takie jak percepcja, uwaga, pamięć i uczenie się, a także interpretację bodźców. W badaniach często rozróżnia się poznawanie bottom-up (z bodźców) i top-down (z kierunkowania poznawczego).

Sztuczna inteligencja i zastosowania: w informatyce pojęcie poznawanie obejmuje rozpoznawanie wzorców, uczenie maszynowe i integrację danych. W praktyce odnosi się do systemów potrafiących identyfikować obiekty, relacje, intencje lub stany, a w życiu codziennym do zdobywania informacji o tematach i ludziach.