rzeczywistoci

Rzeczywistość to pojęcie używane w filozofii, naukach społecznych i potocznej mowie do opisania wszystkiego, co istnieje lub ma realne bycie. Etymologicznie wywodzi się od słowa rzecz i sufiksu -wistość, który wskazuje na stan rzeczywistego bytu. W języku potocznym termin ten często odnosi się do tego, co jest „prawdziwe” i niezależne od subiektywnego przekazu.

W filozofii rzeczywistość obejmuje różne sfery bytu. Istnienie (ontologia) bada, co realnie istnieje. Istotne są też rozróżnienia między rzeczywistością obiektywną a subiektywną, między tym, co istnieje niezależnie od myśli (fizyczny świat) a tym, co bywa postrzegane poprzez świadomość i doświadczanie (świat wewnętrzny). Kolejne podziały obejmują rzeczywistość fizyczną, mentalną (myśli, uczucia) oraz społeczną (instytucje, normy, wartości, które istnieją dzięki wspólnemu przekonaniu i praktykom).

W kontekście społecznym wiele zjawisk nazywa się rzeczywistością społeczną lub konstrukcją społeczną, co oznacza, że ich istnienie i znaczenie wynikają z ludzkich praktyk, języka i przekonań. Przykłady obejmują pieniądz, państwo czy prawo, które funkcjonują jako realne w wyniku społecznego uznania.

W nauce pojawia się debata między realizmem a antyrealizmem: czy modele i teorie opisują rzeczywistość taką, jaka jest, czy jedynie skutecznie służą do przewidywania zjawisk. Rzeczywistość bywa także rozważana w kontekście wirtualnym, mediów i percepcji, co prowadzi do pojęć takich jak rzeczywistość wirtualna.