Pneumatiek

Pneumatiek is een tak van de techniek die gebruikmaakt van samengeperste lucht om energie te verplaatsen en te regelen. Het wordt toegepast in automatisering, gereedschappen en machines. Lucht wordt gecomprimeerd met een compressor en opgeslagen in een reservoir, waarna het via leidingen naar een apparaat kan worden geleid.

Belangrijke componenten zijn onder meer een luchtcompressor, een luchtvoorraadsysteem met filters, drogers en regelaars, verdelers of ventielen, en actuatoren zoals pneumatische cilinders en motoren. Slangen, afsluiters, sensoren en kleppen vormen de besturingsschil. Door vocht te verwijderen, te smeren en de druk te regelen ontstaat een stabiel systeem.

In gebruik levert samengeperste lucht kracht via ventielen naar de actuator. De kracht is F = P × A; snelheid en beweging worden geregeld met regelkleppen en het aantal schakelgangen. In industriële systemen ligt de werkdruk vaak tussen 4 en 8 bar, maar dit varieert per toepassing. De lucht is compressibel, waardoor de controle anders is dan bij vloeistoffen.

Toepassingen zijn onder meer automatisering en productie, automatische grijpers, assemblage, transport en bewerking, zoals klikken, boren en zagen, en in robotica voor lineaire en roterende beweging.

Voordelen zijn snelle respons, eenvoudige mechanica, veiligheid en schone werking zonder vonken. Nadelen omvatten energie-inefficiëntie door compressie en lekkage, beperkte kracht bij zware belasting, en geluid- en onderhoudsbehoefte.

Richting geeft ontwikkeling: efficiënte compressoren, lekpreventie en elektronisch gestuurde pneumatica, vaak in combinatie met hydraulische systemen voor hybride toepassingen.