Oorlogperiode

De oorlogperiode is een tijdvak waarin een land of regio actief betrokken raakt bij oorlogshandelingen of direct door een oorlog wordt getroffen. De exacte duur en omvang verschillen per conflict en per plaats, zodat de term relatief is en afhankelijk van de context. Oorlogperiodes kunnen gevechten, bezetting, verzet en evacuaties omvatten, maar ook de economische en maatschappelijke ingrijpingen die met oorlog gepaard gaan, zoals mobilisatie, schaarste en prijs- of loonregulering.

Kenmerkend voor een oorlogperiode zijn onder meer mobilisatie van troepen, ingreep in bestuur en rechtsorde, beperkingen van burgerlijke vrijheden, censuur en propaganda, en een verschuiving naar oorlogsproductie en -planning. Ook menselijke verhoudingen veranderen: migratie, vluchtelingenstromen, verlies van mensenlevens en ingrijpende sociale spanning horen vaak bij zo’n periode. Na afloop van een oorlogperiode volgt meestal een periode van vrede, herstel en reconstructie, soms gevolgd door juridische verantwoording en herziening van politieke structuren.

In historisch onderzoek en archieven wordt de term gebruikt om bronnen, kaarten en documenten te categoriseren die betrekking hebben op een tijdvak waarin oorlog prominent aanwezig is. In Nederland is de bekendste voorbeeld de Tweede Wereldoorlog (1940-1945), met de bezetting en de daadkrachtige maatschappelijke veranderingen die daaruit voortvloeiden. Ook in andere periodes van oorlogvoering in de Nederlandse geschiedenis worden dergelijke aanduidingen toegepast, zoals tijdens de Franse en Napoleontische oorlogen in de Lage Landen (rond 1795-1813).