Netwerkgedreven

Netwerkgedreven verwijst naar benaderingen waarbij netwerken van actoren—publiek, privé en maatschappelijke organisaties—acties en uitkomsten sturen. Het benadrukt samenwerking, co-creatie, gedeelde informatie en interoperabele normen, en een bestuur dat op meerdere niveaus en met verschillende actoren optreedt. Het concept is verwant aan theorieën over netwerksturing en relationeel bestuur en wordt gebruikt bij complexe maatschappelijke vraagstukken die niet door één organisatie kunnen worden opgelost.

Kernkenmerken zijn onder meer participatie van meerdere actoren met verschillende belangen, gedeelde doelen, open data en interoperabiliteit, gezamenlijk risicobeheer en flexibel leiderschap dat kan verschuiven naargelang de context. Besluitvorming gebeurt vaak via platforms, coalities en formele of informele arrangementen, waarbij verantwoordelijkheid en accountability steeds meer verspreid raken.

Toepassingsvelden omvatten publiek beleids- en dienstverleningsvernieuwing, zorgnetwerken, regionale economische ontwikkeling en cross-sectorale innovatie-ecosystemen. In de praktijk maken netwerkgedreven benaderingen vaak gebruik van platforms, memoranda van overeenstemming, gezamenlijke financieringsregelingen en governance-ramen met vertegenwoordigers uit de deelnemende organisaties.

Voordelen zijn onder meer grotere legitimiteit en draagvlak, wendbaarheid, snellere adoptie van vernieuwingen, en betere afstemming van diensten op maatschappelijke behoeften. Uitdagingen omvatten coördinatiecomplexiteit, verantwoording, financieringsfragmentatie, machtsongelijkheden tussen actoren, privacy- en databankbeveiligingszorgen en het vermogen om langdurige betrokkenheid vast te houden.

Algemene doelstelling is een verschuiving van hiërarchische command-and-control naar netwerkgebaseerde governance bij het aanpakken van complexe, adaptieve problemen.