Narratie

Narratie is het proces van vertellen van een verhaal en de wijze waarop gebeurtenissen, personages en tijd met elkaar worden geordend en gepresenteerd aan een publiek. In literatuur en media verwijst narratie naar zowel het vermogen om te vertellen als naar het verhaal zelf dat wordt verteld. De term komt uit het Franse narration en het Latijn narratio.

Verteller en vertelperspectief: De manier waarop het verhaal wordt verteld, hangt af van wie het verhaal vertelt en vanuit welk oogpunt. Voorbeelden zijn een ik-verteller (eerste persoon), een personale vertellijn en een derdenperspectief (hij/zij). Narratieve betrouwbaarheid is een aandachtspunt; een verteller kan betrouwbaar of onbetrouwbaar zijn, wat invloed heeft op de interpretatie van gebeurtenissen.

Narratieve structuur en tijd: De volgorde van gebeurtenissen, tijdssprongen, flashbacks en terugblikken bepalen de leeservaring. Nonlineaire narratie en tempo­veranderingen kunnen spanning en thematische nadruk sturen. Focalisatie onderzoekt wat personages weten en zien, en wie de kennis door de verteller deelt.

Toepassing en verschil met verhaal: In studies wordt narratie vaak gezien als proces of techniek, terwijl verhaal verwijst naar inhoud en gebeurtenissen. Narratie komt voor in literatuur, film, televisie, theater en digitale media, maar ook in journalistiek en mondelinge overlevering.

Naratologie is de academische studie van narratie en narratieve technieken, zoals plot, perspectief, tijd en spanning.