Monochromatisch

Monochromatisch is een term die aangeeft dat iets gebaseerd is op één kleur of uit variaties daarvan bestaat. De woordstam komt van het Griekse monos, één, en chroma, kleur. In bredere zin verwijst monochromatisch naar een eenduidige tonaliteit, waarbij contrasten worden bereikt door verschillende tonen, verzadiging of helderheid binnen dezelfde kleurfamilie.

In kunst en ontwerp wordt een monochroom beeld of ontwerp gekenmerkt door het gebruik van één basiskleur met variaties. Een monochroom kunstwerk kan bestaan uit verschillende tinten, tonen en verzadigingsniveaus van die ene kleur, waardoor samenhang en eenvoud ontstaan. Dit benadert vaak een gevoel van intensiteit en rust en wordt toegepast in schilderkunst, grafisch ontwerp en interieurstyling.

In fotografie en beeldvorming komt monochroom vaak voort uit zwart-wit, waarbij beelden bestaan uit verschillende grijstinten. Ook kleurtoning zoals sepia of blauwtinten kan onder de noemer monochroom vallen, zolang ze gebaseerd zijn op één dominante kleurwaarde. Monochrome fotografie legt de nadruk op vorm, contrast en structuur zonder afleiding door meerdere kleuren.

In de optiek en lichttechniek verwijst monochromatisch licht naar licht met een enkel golflengte, zoals bij lasers. Zulke straling heeft een hoge spectrale zuiverheid en wordt in precisietoepassingen gebruikt, bijvoorbeeld in meten en interferometrie.

Een monochromatisch kleurpalet, soms een monochroom schema genoemd, gebruikt één hue met variaties in lichte- en donkerte en al dan niet toevoegingen van grijs. Dit type schema biedt visuele samenhang en helderheid, maar kan monotone effecten opleveren als het niet variëert in structuur of compositie.