Metaaanvallen

Metaaanvallen, ook wel meta-aanvallen genoemd, is een term die in de cybersecurity wordt gebruikt om aanvallen te beschrijven die zich richten op metadata en de meta-structuur van systemen in plaats van op de inhoud zelf. In tegenstelling tot traditionele aanvallen die gericht zijn op het lezen of wijzigen van data, proberen meta-aanvallen informatie te verkrijgen, te manipuleren of te verbergen via metadata, logbestanden, headers en andere descriptoren.

Voorbeelden en categorieën omvatten metadata-exfiltratie, waarbij gevoelige informatie wordt verstopt in metadata van bestanden (bijvoorbeeld EXIF-gegevens in afbeeldingen, IPTC/XMP, of headers van e-mails en documenten). Metadata-manipulatie kan authenticiteit ondermijnen of de herkomst van data verhullen; verkeersanalyse en fingerprinting proberen via metadata kenmerkende patronen van gebruikers of systemen te achterhalen. Ook lekken via logbestanden en configuratiebestanden spelen een rol.

Methoden bestaan onder meer uit het injecteren of wijzigen van metadata tijdens creatie, misbruik van standaardvelden in documenten of media, en het inzetten van publieke metadata voor sociale engineering. Daarnaast kunnen tijd- en side-channel-informatie uit metadata patronen zichtbaar maken die richting geven aan aanvallers.

Impact en risico hangen samen met privacy en reputatie: metadata kan meer onthullen dan de inhoud zelf, wat tot inbreuken op privacy, misattributie en bedrijfsgeheimen kan leiden. Datalekken via metadata vereisen aandacht bij governance en naleving.

Bescherming en mitigatie richten zich op metadata-minimalisatie en redactie bij opslag of overdracht van bestanden, het strippen of anonimiseren van metadata, encryptie van metadata en strikte toegangscontrole. Daarnaast zijn Monitoring en anomaliedetectie van metadata-patronen, en privacy-by-design-principes nuttig voor versterkte weerbaarheid.