MHCexpressie

De term MHC-expressie verwijst naar de aanwezigheid en regulatie van MHC-moleculen op celoppervlakken. Bij vertebraten bestaan MHC-moleculen in twee hoofdklassen: klasse I en klasse II. MHC-klasse I moleculen (zoals HLA-A, HLA-B en HLA-C bij mensen) komen vrijwel op alle nucleated cellen tot uitdrukking, terwijl MHC-klasse II moleculen (HLA-DR, -DP, -DQ) vooral voorkomen op professionele antigen-presenting cells zoals dendritische cellen, macrofagen en B-cellen. Onder inflameuze of infectieuze omstandigheden kunnen ook niet-professionele cellen MHC-II uitdrukken.

Expressie wordt geregeld door signaalroutes en trans-activatoren. CIITA is de belangrijkste regulator voor MHC-II-expressie. Voor MHC-I is NLRC5 een belangrijke co-activator. Cytokines zoals interferon-gamma kunnen de expressie verhogen, vooral in ontstekingen. Epigenetische factoren en het celtype bepalen de basisuitdrukking.

Functioneel is MHC-expressie cruciaal voor antigenpresentatie en T-celrespons. MHC-I presenteert intracellulaire peptiden aan CD8+ T-cellen, MHC-II extracellulaire peptiden aan CD4+ T-cellen. NK-cellen kunnen MHC-I-tekorten herkennen als signaal van stress of infectie.

Clinisch gezien is MHC-expressie centraal in transplantatie (HLA-matching), auto-immuunziekten en kankerimmunotherapie. Variaties in expressie kunnen ziekteprogressie of behandelingsrespons beïnvloeden. Expressie kan gemeten worden met flowcytometrie, immunohistochemie of moleculaire technieken.