Leantechnieken

Leantechnieken verwijzen naar een verzameling methoden en principes die gericht zijn op het verminderen van verspilling en het verhogen van de waarde voor de klant. Ze zijn voortgekomen uit het Toyota Production System en worden wereldwijd toegepast in productie, logistiek en, in toenemende mate, dienstverlening en softwareontwikkeling.

De kern ligt in vier principes: specifieke waarde definiëren vanuit het klantperspectief; de waardestroom in kaart brengen en verspilling identificeren; flow stimuleren in het productie- en leveringsproces; en pull-systemen inzetten zodat productie pas plaatsvindt op basis van vraag. Door continue verbetering (kaizen) streeft men naar steeds betere prestaties en minder variatie.

Belangrijke technieken en tools zijn onder meer 5S voor orde en netheid, Kaizen voor kleine, voortdurende verbeteringen, Kanban als visueel pull-systeem, Just-in-Time leveringen, Jidoka (autonomation) en Poka-yoke om fouten te voorkomen, SMED voor snelle ombouw, takt time en heijunka voor afstemming op vraag, VSM (waardestroomanalyse), standaardwerk en Gemba-wandeling voor opsporing van knelpunten. Kaikaku verwijst naar ingrijpende, radicale veranderingen, vaak als aanvulling op Kaizen.

Toepassingsgebieden zijn breed: traditionele productie, distributie en logistiek, zorg, en softwareontwikkeling via lean software development. Succesvolle implementatie vereist betrokken leiderschap, training, duidelijke doelstellingen en een cultuur van continue verbetering. De opbrengst is vaak verbeterde kwaliteit, kortere doorlooptijden, minder voorraad en lagere kosten.

---