Kratongebieten

Kratongebieten zijn de oudste en meest stabiele delen van de continentale lithosfeer. Ze bestaan uit kratonen, grote blokken van gesteente die meestal Archaïsche of vroege Proterozoïsche ouderdom hebben. Het lithosfeerblok in een kraton is relatief dik en koel, waardoor lange perioden van geologische stabiliteit en beperkte rek net bewegingen mogelijk zijn. Kratonen vormen de kern van moderne continenten en komen meestal in twee delen voor: shields, waar rotslagen gneis en graniet domineren en vaak met weinig laatsten is bedekt, en platforms, waar de oude kratonlagen diep onder sedimentaire deklagen liggen.

Vorming en evolutie van kratongebieten hangen samen met de vroegste fasen van de aardkorst. Ze ontstonden door de samenstelling en samensmelting van oudere landmassa’s in de Archeïsche en vroege Proterozoïsche tijd. Sindsdien zijn ze grotendeels intact gebleven, hoewel ze langs hun randen zijn begrensd door jongere orogenesezones en continentale drift.

Voorbeelden van kratongebieten zijn onder meer het Noord-Amerikaanse Kraton (bekend als de Canadian Shield) en het Baltische Schild in Noord-Europa; het West-Afrikaanse Kraton en het Congo-Kraton in Afrika; het Indiase Schild; het Australische Schild met daarin diverse kratonische blokken; en het Braziliaanse/Amazonische Schild in Zuid-Amerika. Ook het Oost-Antarctische Kraton behoort tot deze categorie. Deze gebieden vormen belangrijke referentiepunten voor studies naar de vroegste aardkorst en de langetermijnstabiliteit van continenten.

Belang: kratongebieten dragen bij aan ons begrip van de geologische evolutie van de aarde en herbergen vaak rijkdommen aan mineralen door hun lange, stabiele geologische geschiedenis.